خمکاری NC چیست و چه تفاوتی با خمکاری CNC دارد؟

  خمکاری NC و خمکاری CNC دو فناوری بسیار مهم در صنعت فلزکاری هستند که بسیاری از افراد آن‌ها را با هم اشتباه می‌گیرند یا فکر می‌کنند یکی هستند. در حالی که هر دو برای خم کردن دقیق لوله و ورق به کار می‌روند، تفاوت‌های اساسی در میزان هوشمندی، دقت، سرعت و انعطاف‌پذیری دارند. شرکت امید لیزر به عنوان یکی از پیشگامان خدمات خمکاری دقیق لوله و پروفیل در ایران، سال‌هاست که هم از دستگاه‌های NC و هم از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های CNC استفاده می‌کند و تجربه عملی این تفاوت‌ها را به خوبی می‌داند.

در این مقاله از امید لیزر توضیح می‌دهیم که خمکاری NC دقیقاً چیست، چگونه کار می‌کند، چه مزایا و محدودیت‌هایی دارد و مهم‌تر از همه، چه تفاوت‌های واقعی با خمکاری CNC دارد تا اگر قصد خرید دستگاه یا سفارش خدمات خمکاری دارید، بهترین تصمیم را بگیرید.

خمکاری NC چیست و چگونه کار می‌کند؟

خمکاری NC مخفف Numerical Control به معنای «کنترل عددی» است. این فناوری از اواخر دهه 1950 میلادی وارد صنعت شد و اولین گام بزرگ برای اتوماتیک کردن فرآیند خمکاری بود. در دستگاه NC، تمام حرکات دستگاه شامل زاویه خم، طول پیشروی، فشار و توالی عملیات از قبل روی یک نوار کاغذی پانچ‌شده یا نوار مغناطیسی برنامه‌ریزی و ذخیره می‌شود. وقتی نوار داخل دستگاه قرار می‌گیرد، دستگاه دقیقاً طبق دستورات نوشته‌شده روی نوار عمل می‌کند و دیگر نیازی به دخالت مداوم اپراتور نیست.

به بیان ساده‌تر، شما یک بار برنامه را می‌نویسید، نوار را می‌گذارید و دستگاه صدها یا هزاران قطعه را دقیقاً یکسان خم می‌کند. این روش در زمان خودش انقلابی بود چون دقت و تکرارپذیری را به شدت بالا برد و خطای انسانی را کم کرد.

مزایای خمکاری NC که هنوز هم ارزشمند است

1. دقت قابل قبول و تکرارپذیری خوب برای تولید انبوه قطعات ساده
2. هزینه دستگاه و نگهداری بسیار پایین‌تر از CNC
3. مصرف انرژی کمتر به دلیل مکانیزم ساده‌تر
4. نیاز به اپراتور با مهارت کمتر نسبت به خمکاری دستی
5. قابلیت کار در کارگاه‌های کوچک و متوسط بدون نیاز به زیرساخت پیچیده
6. عمر مکانیکی بالا و خرابی بسیار کم به خاطر ساختار مستحکم و ساده

محدودیت‌های خمکاری NC که باعث شد جای خود را به CNC بدهد

تغییر برنامه بسیار سخت و زمان‌بر است چون باید نوار جدیدی پانچ شود. امکان خمکاری سه‌بعدی پیچیده تقریباً وجود ندارد. در صورت اشتباه در نوار، کل سری تولید خراب می‌شود. نمی‌توان برنامه را حین کار اصلاح کرد. برای هر قطعه جدید باید نوار جداگانه ساخته شود و سرعت تغییر ابزار و تنظیم بسیار پایین است.

 خمکاری CNC چیست و چرا پیشرفته‌تر است؟

خمکاری CNC مخفف Computer Numerical Control به معنای «کنترل عددی کامپیوتری» است. این فناوری از اواسط دهه 1980 تجاری شد و در واقع نسخه هوشمند و مدرن همان NC است. به جای نوار پانچ، تمام دستورات داخل حافظه کامپیوتر دستگاه ذخیره می‌شود و اپراتور می‌تواند برنامه را با صفحه کلید یا حتی ماوس مستقیماً روی دستگاه بنویسد، ویرایش کند یا از فایل‌های طراحی مثل DXF وارد کند.

دستگاه CNC چندین محور همزمان معمولاً 6 تا 12 محور دارد، سنسورهای متعدد برای اندازه‌گیری لحظه‌ای زاویه و طول، سیستم هیدرولیک یا سروو موتور بسیار دقیق و نرم‌افزار پیشرفته شبیه‌سازی سه‌بعدی که قبل از شروع کار تمام مراحل را نشان می‌دهد و احتمال برخورد یا خطا را صفر می‌کند.

چرا امروز اکثر کارگاه‌های حرفه‌ای به سمت CNC رفته‌اند؟

تغییر برنامه در چند ثانیه و بدون توقف تولید، امکان خمکاری قطعات بسیار پیچیده و سه‌بعدی مثل مبلمان مدرن، نرده‌های تزئینی و قطعات خودرو، دقت زاویه تا 0.1 درجه و تکرارپذیری 100 درصد، شبیه‌سازی کامل قبل از تولید و جلوگیری از ضایعات، ذخیره هزاران برنامه مختلف در حافظه دستگاه، امکان اتصال به شبکه و دریافت فایل مستقیم از بخش طراحی و کاهش چشمگیر زمان تنظیم و تعویض ابزار از دلایل اصلی این مهاجرت هستند.

مقایسه مستقیم و دقیق تفاوت‌های خمکاری NC و CNC

در نحوه برنامه‌ریزی و تغییر برنامه، NC از نوار پانچ یا مغناطیسی استفاده می‌کند و تغییر برنامه چندین ساعت طول می‌کشد، در حالی که CNC برنامه را مستقیم روی صفحه دستگاه یا از فایل وارد می‌کند و تغییر آن چند ثانیه بیشتر نیست. تعداد محورهای همزمان در NC معمولاً 1 تا 3 محور است اما در CNC به 6 تا 12 محور یا بیشتر می‌رسد. دقت و تکرارپذیری در NC خوب و حدود 0.5 درجه است ولی در CNC عالی و تا 0.1 درجه یا کمتر می‌رسد. پیچیدگی قطعات قابل تولید در NC فقط قطعات ساده و دوبعدی است اما CNC قطعات پیچیده سه‌بعدی و هنری را هم به راحتی انجام می‌دهد. هزینه اولیه دستگاه NC پایین تا متوسط است اما CNC بالا و گاهی 3 تا 10 برابر NC می‌شود. هزینه نگهداری و تعمیر در NC بسیار پایین است ولی در CNC بالاتر اما قابل توجیه است. سرعت تولید در تیراژ بالا برای قطعات ثابت و ساده در NC سریع‌تر و ارزان‌تر است اما برای قطعات متنوع و پیچیده، CNC به‌مراتب سریع‌تر عمل می‌کند. نیاز به مهارت اپراتور در NC متوسط است اما در CNC در ابتدای کار بالا و بعد از مدتی بسیار ساده می‌شود.

کدام روش برای شما مناسب‌تر است؟

اگر کارگاه کوچک دارید و فقط چند مدل قطعه ساده مثل پایه میز، حفاظ پنجره یا چهارچوب به صورت انبوه تولید می‌کنید، دستگاه NC هنوز هم اقتصادی و کاربردی است. اما اگر قطعات متنوع، پیچیده و سفارشی مثل مبلمان مدرن، نرده‌های لوکس، قطعات خودرو، تجهیزات پزشکی یا دکوراسیون خاص تولید می‌کنید یا می‌خواهید ضایعات را به حداقل برسانید، CNC تنها انتخاب منطقی است. شرکت امید لیزر در حال حاضر از هر دو فناوری استفاده می‌کند: NC برای تیراژهای بسیار بالا و ساده، و چندین دستگاه CNC تمام اتوماتیک برای سفارش‌های پیچیده و دقیق.

جمع‌بندی

خمکاری NC اولین گام بزرگ برای اتوماتیک کردن خمکاری بود و هنوز هم در تولید انبوه قطعات ساده نقش مهمی دارد، اما خمکاری CNC با انعطاف‌پذیری، دقت و سرعت بی‌نظیرش، استاندارد طلایی صنعت مدرن محسوب می‌شود. شرکت امید لیزر با داشتن هر دو فناوری و تیم متخصص، آماده است تا بهترین و اقتصادی‌ترین راه‌حل را متناسب با نیاز و بودجه شما ارائه دهد، چه سفارش ساده NC باشد و چه پروژه پیچیده سه‌بعدی CNC.

سوالات متداول